به طور کلی، هر فردی باید ۷ الی ۸ ساعت مفید در طول شبانه‌روز به مغز خود استراحت بدهد و بخوابد؛ وقتی ساعت و میزان خواب شبانه به هم می‌ریزد، پای اختلال خواب و عوارض آن به زندگی باز خواهد شد.
اختلالات خواب، شرایطی هستند که بر توانایی خوب خوابیدن به‌طور منظم تأثیر می‌گذارند، این اختلالات چه در اثر یک مشکل سلامتی ایجاد شوند، چه به‌خاطر استرس بیش‌ازحد باشد، روزبه‌روز شایع‌تر میشوند.طبیعی است که فر برخی از شبها در هنگام خواب با مشکل روبرو شود، اما طبیعی نیست که مرتباً شبها از خواب بیدار شود و یا در طول روز احساس خواب آلودگی کنید.
اختلالات خواب ، زیاد یا کم خوابیدن، پریدن از خواب، نرفتن به مرحله خواب عمیق و سخت به خواب رفتن است. با توجه به نوع اختلال خواب، افراد ممکن است به‌سختی به‌خواب بروند و در طول روز به‌شدت احساس خستگی کنند. کمبود خواب میتواند روی انرژی، خلق‌وخو، تمرکز و سلامت کلی تأثیر منفی بگذارد.
یکی دیگر از دلایل و علتهای اختلال در خواب استرس و اضطراب می باشد. معمولا استرس و اضطراب تاثیر منفی و بدی روی روند خواب می گذارند و خوابیدن را با مشکل مواجه می کنند. کابوس دیدن، حرف زدن و یا راه رفتن در خواب از جمله تاثیرات منفی استرس بر پروسه خواب هستند.
مشکلات خواب بسیار شایع است. حدود 25 درصد از کودکان سالم زیر سن 18 سالگی مشکلات خواب دارند و 80 درصد از نوجوانان خواب کافی ندارند.
ممکن است یکی از علت های بی خوابی کودکان عدم تمرکز خواب باشد ،به این معنی که کودک مبتلا به ADHD باشد به معنی اختلال عدم توجه و عدم تمرکز که سبب اختلال خواب می گردد و فوق تخصص نوزادان با دارو های روانپزشکی و رفتار درمانی و بازی درمانی ،اختلالات خواب را درمان می کنند . در نتیجه اختلال خواب ارتباط قوی با اختلال تغذیه کودکان دارد ،اختلالات تغذیه ای نیز به دلیل عدم تمرکز در کودکان به وجود می آید که با کمک دارو درمانی و بازی درمانی قابل درمان می باشد .
علائم اختلالات خواب چیست؟
علائم می‌توانند بسته به شدت و نوع اختلال خواب، متفاوت باشند. همچنین اگر اختلالات خواب درنتیجه‌ی یک بیماری دیگر به‌وجود آمده باشند، ممکن است علائم مختلف و متنوعی از خود بروز دهند. بااین‌حال علائم کلی اختلالات خواب عبارت‌اند از:
اِشکال در به‌خواب رفتن یا در خواب ماندن؛
احساس خستگی در طول روز؛
نیاز شدید به چرت زدن در طول روز؛
تحریک‌پذیری یا اضطراب؛
نداشتن تمرکز؛
افسردگی.
چه چیزی باعث اختلالات خواب میشود؟
شرایط، بیماری‌ها و اختلالات بسیاری وجود دارند که می‌توانند باعث بروز اختلالات خواب شوند. در بسیاری از موارد، اختلالات خواب درنتیجه‌ی یک مشکل سلامتی زمینه‌ای به‌وجود می‌آیند.
آلرژی‌ها و مشکلات تنفسی
آلرژی‌ها، سرماخوردگی ها و عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی می‌توانند تنفس را در شب دشوار کنند. ناتوانی در تنفس ازطریق بینی نیز میتواند باعث مشکلات خواب شود.
نوکتوریا
نوکتوریا یا تکرر ادرار شبانه ممکن است باعث شود چندین بار در طول شب از خواب بیدار شوید که همین در خوابتان اختلال ایجاد میکند. عدم تعادل هورمونی و بیماری‌های دستگاه ادراری می‌توانند در ایجاد این وضعیت نقش داشته باشند. اگر تکرر ادرار شما با خونریزی یا درد همراه است، حتما بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
درد مزمن
درد ثابت و دائمی میتواند به‌خواب رفتن را دشوار کند. حتی ممکن است پس از به‌خواب رفتن، شما را از خواب بیدار کند. برخی از شایع‌ترین علل درد مزمن عبارت‌اند از:
آرتروز؛
سندروم خستگی مزمن؛
فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن)؛
بیماری التهابی روده؛
سردرد مداوم؛
کمردرد مداوم.
در برخی موارد، درد مزمن ممکن است با اختلالات خواب تشدید شود. به‌عنوان مثال پزشکان بر این باورند که پیشرفت فیبرومیالژیا ممکن است با مشکلات خواب مرتبط باشد.
استرس و اضطراب
استرس و اضطراب، اغلب بر کیفیت خواب تأثیر منفی می‌گذارند. در این شرایط به‌خواب رفتن یا در خواب ماندن برای شما دشوار میشود. کابوس دیدن، حرف زدن در خواب یا راه رفتن در خواب نیز ممکن است خوابتان را برهم بزند.
اگر نخوابیم چه می شود؟
اگر نتوانیم بخوابیم نگران می شویم، اگر بی خوابی گهگاهی اتفاق بیفتد روز بعدش احساس خستگی خواهیم داشت اما در این حالت آسیبی به سلامتی جسمی و روانی ما وارد نمی شود اما پس از چند شب بیخوابی به تدریج متوجه خواهید شد:
تمام مدت خسته هستید
در طی روز چرتتان میگیرد
تمرکز فکری برایتان سخت میشود
تصمیم گیری برایتان مشکل میشود
شروع به احساس افسردگی می کنید
اگر با ماشین آلات سنگین کار می کنید یا در حال رانندگی باشید این میتواند بسیار خطرناک باشد.سالانه مرگ و میر فراوانی به دلیل به خواب رفتن افراد حین رانندگی اتفاق می افتد. فقدان خواب همچنین میتواند ما را در مقابل فشار خون بالا، چاقی و دیابت آسیب پذیر سازد.
مشکلات خواب در دوران بزرگسالی
خواب بیش از حد کم ( Insomnia) ممکن است احساس کنید خواب کافی ندارید و یا حتی اگر میزان ساعات، برای خواب شبانه به نظر کافی آیند، یک استراحت مناسب در طول شب برایتان حاصل نمیشود. دلایل روزمره فراوانی برای خوب نخوابیدن وجود دارند:
اتاق خواب گرم یا سرد است یا سر و صدا زیاد است.
ممکن است رختخواب، ناراحت یا کوچک باشد.
احتمال دارد الگوی خواب همسر شما با شما متفاوت باشد.
شما ممکن است یک الگوی منظم برای خواب نداشته باشید یا به میزان کافی نرمش بدنی نکنید
خوردن بیش از حد ممکن است خوابیدن را مشکل سازد
گرسنه به بستر رفتن ممکن است سبب بیداری پیش از موعد گردد
سیگار، الکل و نوشیدنی های کافئین دار مثل چای و قهوه
بیماری، درد یا تب بالا
برخی علل جدی تر عبارتند از:
مشکلات احساسی
ناشی از کار
اضطراب و نگرانی
افسردگی ، شما ممکن است صبح زود از خواب بیدار شوید و قادر به خوابیدن دوباره نباشید.
فکر بیش از حد به مشکلات روزانه
آیا مصرف قرص کمکی به ما میکند؟
قرصهای خواب بوسیله مردم مصرف میشوند ولی این قرصها:
اثر طولانی مدت ندارند
روز پس از مصرف آنها شما خسته و تحریک پذیر خواهید بود
خیلی زود کارایی خود را از دست می دهند و شما مجبورید از مقدار بیشتری دارو استفاده کنید
بسیاری به آن معتاد می شوند، در واقع با مصرف طولانی مدت قرص های خواب آور انسان از نظر جسمی و روانی به آنها وابسته می شود
بسیاری از عوارض قرصهای خواب آور جدید هم شبیه قرصهای قدیمِی میباشد.
قرصهای خواب باید برای مدت کوتاه (کمتر از دو هفته) مصرف شود, مثلا در مواقعی که شما اصلا خوابتان نمی برد و دچار پریشانی شده اید. اگر شما مدت طولانی است که از این دارو ها استفاده می کنید بهتر است با مشورت پزشک خود مقدار مصرف را به تدریج کاهش دهید، در برخی موارد نیز مصرف دارو های ضد افسردگی مفید می باشد.
داروهای بدون نسخه پزشک
چند مورد از این گونه دارو ها وجود دارد که شما مثل دارو های ضد آلرژی و سرماخوردگی می توانید آنها را بدون نسخه پزشک خریداری کنید. البته این دارو ها تا حدودی موثرند اما به احتمال قوی روز بعد شما کاملا خواب آلود خواهید بود. اگر شما از این دارو ها مصرف کردید حتما به اخطار های مربوطه توجه کنید و روز بعد حتما از رانندگی و کار با وسایل خطرناک دوری کنید. مشکل دیگر هم اینکه بدن نسبت به این دارو ها مقاوم شده و به تدریج شما مجبورید مقدار بیشتری از دارو مصرف کنید تا به اثر مطلوب دست یابید ، بهترین راه این است که به طور موقت از این دارو ها استفاده کنید و هر گز به مدت زیاد آن را به کار نبرید.
استفاده از داروهای گیاهی
نوع دیگر درمان ،استفاده از دارو های گیاهی است و اکثر آنها بر پایه گیاه دارویی سنبل الطیب ساخته می شوند، اگر از این گیاه دارویی به مدت دو سه هفته شبانه استفاده شود بهترین نتیجه را خواهد داشت اما اگر گهگاه از آن استفاده کنیم نتیجه مورد نظر را نخواهد داشت. مانند دارو های ضد آلرژی ما باید مراقب عوارض استفاده از این دارو ها باشیم. اگر برای فشار خون دارو مصرف می کنید یا از سایر دارو های آرامبخش یا خواب آور استفاده می کنید حتما قبل از استفاده از این دارو ها با دکتر خود مشورت کنید.
درمان بر پایه روان شناسی
یک روش درمانی به نام درمان رفتار شناسی مفید بوده است. این نوع درمان به بیمار کمک میکند تا از فکر و خیال بیهوده ای که باعث اضطراب می شود دوری کند.
مواردی که باید از آنها اجتناب کرد:
الکل : همه میدانند که الکل به انسان برای به خواب رفتن کمک میکند ، اما مشکل اینجاست که اغلب اگر الکل مصرف کرده باشیم نیمه شب از خواب بیدار میشویم و اگر بطور منظم برای به خواب رفتن الکل مصرف کنیم به تدریج به مقدار بیشتری الکل احتیاج پیدا خواهیم کرد و اگر هم به یکباره مصرف آن را قطع کنیم برای یک یا دو هفته خوابیدن ممکن است بسیار دشوار شود.
دارو های کاهش وزن : دارو های مخدر مانند اکستاسی ، کوکائین ، آمفتامین و غیره نیز باعث بی خوابی می شوند.
منبع: alwayshealth
- شنبه ۱۱ مرداد ۹۹
- ۱۲:۱۷