دکتر سلام

متادون نوعی ماده ی مخدر صنعتی است که علاوه بر مصارف پزشکی در زمینه ی کاهش درد ، برای ترک اعتیاد تدریجی مواد شبه افیونی نظیر مورفین و هروئین ، کاربرد دارد. این دارو در قالب های شربت ، قرص و تزریقی قابل ارائه می باشد که بنا بر تشخیص پزشک مورد استفاده قرار می گیرد.

مکانیزم تاثیر متادون بر بدن به گونه ای است که به صورت مستقیم بر روی مغزتمرکز دارد ، و میزان وابستگی به مواد مخدر را به حداقل می رساند. 

عمدتا از این دارو برای رفع و یا کاهش علائم ترک اعتیاد بهره می گیرند. البته در این شرایط ، باید نوع و میزان مصرف دقیقا مطابق دستور پزشک معالج مورد استفاده قرار بگیرد ، در غیر این صورت علاوه بر خطرات ناشی از مصرف خودسرانه ، امکان اعتیاد به متادون به شدت افزایش می یابد.

چگونگی مصرف این دارو به قدری پیچیده است که در صورت کوچکترین بی توجهی ، صدمات جبران ناپذیری را به وجود خواهد آورد. در ادامه ی مطلب به باید ها و نباید ها در نحوه ی استفاده از متادون اشاره خواهیم کرد.

موارد منع مصرف متادون چیست؟

در بسیاری از مواقع ، مصرف بی رویه و یا غلط این قرص ، موجب بروز حساسیت های شدید ، درد در نواحی مختلف بدن و یا حتی عوارض بسیار مهلک خواهد شد. بهتر است قبل از هر چیز ، با موارد منع مصرف متادون آشنا شویم:

حساسیت به ترامادول و یا متادون
اعتیاد به الکل و یا مواد مخدر
ابتلا به بیماری های تنفسی و ریوی مانند آسم
اختلالات گوارشی مخصوصا زخم و ورم معده
ابتلا به انسداد روده و معده
ابتلا به بیماری های کلیوی و کبد
سابقه ی بیماری های قلبی و اختلال در ضربان قلب
سابقه ی سکته ی مغزی و یا قلبی
در حین دوران بارداری و شیردهی
ابتلا به انواع عفونت و قارچ
اختلال در غده ی تیروئید ، کیسه صفرا و پانکراس
داشتن تومور مغزی
ابتلا به عفونت های ادراری
برای جلوگیری از بروز عوارض خطرناک این دارو ، حتما قبل از مصرف ، موارد ذکر شده را با پزشک در میان بگذارید.

 موارد کاربرد متادون چیست؟

خاستگاه اصلی داروی متادون ، به کشور آلمان باز می گردد. در زمان جنگ جهانی دوم ، برای تسکین درد های شدید ، از اشکال مختلف این دارو بهره می گرفتند. در آن دوران هنوز کارایی متادون در ترک اعتیاد کشف نشده بود. پس از گذشت بیست و سه سال ، دانشمندان به فواید مصرف این دارو در زمینه ی ترک مواد شبه افیونی پی بردند.

بدین ترتیب پس از این کشف مهم ، متادون وارد یک عرصه ی جدید با کاربردی متفاوت تر از قبل شد. به طوری که اگر در حال حاضر از افراد مختلف جامعه سوال بپرسید که مهم ترین مورد مصرف متادون چیست؟ یقینا نود درصد پاسخ ها در زمینه ی “داروی کمکی برای ترک اعتیاد” خواهد بود.

البته از این دارو برای کنترل عفونت و گسترش ایدز و هپاتیت C در افراد مبتلا به تزریق مواد مخدر نیز بهره می گیرند. بخش دیگری از مصارف این دارو متوجه بیمارانی می شود که دچار امراض غیر قابل درمان شده اند و از شدت درد ، آزار می بینند ؛ در واقع با استفاده از متادون ، درد های آن ها تا حد زیادی کاهش می یابد.

علت مصرف متادون در ترک اعتیاد چیست؟

متادون دارویی فوق العاده قوی در زمینه ی تسکین درد های عضلانی و کاهش حالت خماری در افراد در حال ترک مواد مخدر می باشد. از آن جایی که پروسه ی سم زدایی در بدن و دفع باقی مانده ی مواد مخدر در آن ، با درد های شدید و طاقت فرسا همراه است ، بسیاری از افراد توانایی و تحمل این درد ها را نداشته و ممکن است در طول درمان به مشکل بر بخورند ، و یا به طور کلی از ترک اعتیاد منصرف شوند.

در چنین شرایطی ، مصرف اصولی متادون ، بسیار نتیجه بخش خواهد بود. این دارو به طور مستقیم بر روی مغز فرد تاثیر گذاشته و با حذف کاراکتر های محرک و مسبب خماری ، احساس نیاز روانی به مصرف را از بین برده و وی را در پیشبرد اهدافش یاری می کند.

مراحل مصرف متادون در ترک اعتیاد چگونه است؟

در صورتی که قصد استفاده از متادون در روند ترک اعتیاد را دارید ، بهترین روش به این طریق تشریح شده است: ابتدا مصرف دارو را به میزان خیلی کم شروع کنید و به همین ترتیب به مرور زمان از مصرف مواد مخدر خود کسر نمایید. بسته به نوع و میزان مواد مصرفی ، طول درمان در افراد متفاوت است.

به خاطر داشته باشید که شروع و یا قطع ناگهانی متادون ، خطراتی مانند شوک ناگهانی ، کما و حتی مرگ را در پی خواهد داشت. همچنین برای مصرف ، از پودر کردن قرص به شدت اجتناب کنید ، چرا که استنشاق این پودر ، موجب مرگ خواهد شد! دارو را دقیقا به همان میزان توصیه شده مصرف کنید ، زیاده روی در آن ، اعتیاد و وابستگی ایجاد خواهد کرد. در صورتی که به کار گیری متادون به طرز صحیح انجام شود ، یکی از موثر ترین روش های ترک اعتیاد به حساب می آید.

پس از ترک ، معمولا مصرف متادون تا یک سال ادامه خواهد داشت. خوشبختانه مصرف اصولی متادون هیچ تاثیر مخربی بر سیستم عصبی بدن وارد نمی کند و پیامد های استفاده از آن به مرور زمان از بین می رود. در واقع بامصرف متادون به شکل دارو و به منظور درمان ، هیچگونه اختلالی در کارها و فعالیت های روزمره فرد ایجاد نمی شود. به خاطر داشته باشید که مصرف متادون در هنگام ترک ، به تنهایی منجر به رفع اعتیاد نخواهد شد و فقط قسمتی از درمان محسوب می شود.

برتری مصرف قرص بر شربت و یا آمپول متادون چیست؟

کسانی که از داروی متادون استفاده می کنند ، اغلب مصرف قرص را ترجیح می دهند. چرا که حمل شربت ، اندکی مشکل بوده و برای خوردن مقدار دقیق آن دردسر هایی وجود دارد. همچنین برای تزریق دارو ، حضور در مکان های امن یکی از ارکان اصلی در مصرف مواد می باشد.

لذا نوع قرص این دارو ، بسیار پرطرفدارتر از سایر اشکال مختلف آن است. در نوع تزریقی و شربت ، درصد بروز خطا در میزان دقیق مصرف بسیار بیشتر می باشد ، مثلا ممکن است در صورت نبود قطره چکان ، فرد در مقدار داروی مصرفی خود دچار اشتباه شود و میزان بیشتری متادون استفاده کنند.

مقدار مصرف متادون در افراد به چه شکل است؟

عموما برای سم زدایی افراد ، بسته به نوع و میزان مواد مخدر مصرفی ، روزانه پانزده الی صد میلی گرم شربت ، آمپول و یا قرص ۲/۵ الی ۱۰ میلی گرم در وعده های متعدد و برای تسکین درد پنج الی بیست میلی گرم از این دارو استفاده می شود. در صورت فراموش کردن یک وعده مصرف ، پس از یادآوری ، فورا به مصرف آن اقدام کنید. داشتن فاصله ی زمانی کمتر از ۸ ساعت برای مصرف مجدد متادون مجاز نیست.

 آیا متادون تداخل دارویی دارد؟

متاسفانه این دارو به شدت با داروهای دیگر تداخل دارویی ایجاد می کند و پیامد های جبران ناپذیری را به بار می آورد. برخی از مهم ترین داروها در این زمینه عبارت اند از:

داروهای روان گردان
داروهای آرام بخش و ضد افسردگی ، نظیر: فلوکستین، سرترالین و…
داروهای بیماری پارکینسون
داروهای خواب آور نظیر لورازپام ، اگزازپام ، دیازپام و…
بعضی از ویتامین ها و مکمل های خاص
طیف وسیعی از داروهای گیاهی
مسکن ها ، نظیر استامینوفن
آنتی بیوتیک ها نظیر داکسی سایکلین ، مترونیدازول ، آزیترومایسین و…
آنتی هیستامین ها نظیر دیفن هیدرامین
داروهای ایدز
داروهای ضد تشنج ، ضد قارچ و ضد ویروس
ترامادول
در هنگام مصرف این داروها ، به هیچ وجه از متادون استفاده نکنید.

 عوارض مصرف متادون چیست؟

متادون نیز مانند بسیاری از داروها دارای عوارض متعددی می باشد. البته این عوارض ممکن است در برخی از افراد بسیار کم و در برخی دیگر با شدت بیشتری بروز کنند.

۱.مصرف این دارو سطح هوشیاری انسان را به طرز قابل توجهی کاهش می دهد ، لذا پس از مصرف این دارو ، از کارهایی که نیاز به توجه ویژه دارد خودداری کنید. کار با دستگاه های خطرناک و یا رانندگی در چنین شرایطی توصیه نمی شود.
۲. در صورت مصرف بی رویه دارو و یا دوز بالا ، امکان مرگ بسیار زیاد است.
۳. گرگرفتگی ، سرگیجه و غش ، اختلال در فشار خون ، حالت تهوع و استفراغ ، افزایش بی رویه وزن ، اختلال در یادگیری و حافظه ، درد در نواحی شکم و عضلات ، یبوست و… عوارض بالینی مصرف متادون می باشد.
۴. عادت ماهیانه ی بانوان در حین مصرف این دارو کاملا قطع می شود و امکان بارداری ناخواسته در آن ها چند برابر می شود. البته پس از قطع مصرف ، بدن به روال عادی گذشته باز می گردد.
۵. اختلال در انزال و نعوظ جنسی مردان همچنین کاهش میل جنسی در آن ها
۶. تنگی نفس ، کاهش ضربان قلب ، درد در قفسه سینه
۷. کبودی لب ها و زیر چشم
۸. تیرگی پوست
۹. کاهش اشتها و پایین آمدن وزن و تعریق زیاد
۱۰. افزایش افکار خطرناک نظیر خودکشی

موارد ذکر شده ، شایع ترین عوارض مصرف متادون می باشند.

منبع: رایکو