دکتر سلام

احساس سوزش در ناحیه تناسلی یک مشکل شایع واژن در زنان است. سوزش واژن دلایل بسیاری دارد که بیماری­های مقاربتی و یائسگی از جمله آنها هستند. هر یک از این عوامل، علائم و درمان مخصوص خود را دارد.در این مقاله ما 10 دلیل اصلی احساس سوزش واژن و علائم آن­ها را بررسی می­کنیم. همچنین راهکارهای درمانی و مشکلات همراه با هر یک را توضیح میدهیم.

ده عامل اصلی سوزش واژن

سوزش واژن ممکن است عوامل بسیاری داشته باشد، مانند سوزش حاصل از، عفونت مخمری و کلامیدیا.

تحریک پوستی

عوامل مختلفی می­توانند در صورت تماس مستقیم با پوست واژن سبب تحریک و سوزش آن شوند. این وضعیت با نام آماس پوست شناخته می­شود.

محرک­هایی که منجر به آماس پوست می­شوند شامل صابون، لباس و خوشبوکننده ­ها می­شود. علاوه بر سوزش، دیگر علائم و نشانه­ های آن عبارتند از:

خارش شدید

خشکی

گزش

درد

تحریک پوستی واژن

رایج­ ترین شیوه درمان سوزش واژن پرهیز از تماس با عامل ایجاد کننده ی سوزش است. پرهیز از محرک ها و نخواراندن پوست درمان را آسان­تر می­کند. گاهی اوقات فرد ممکن است به دارو نیز نیاز داشته باشد. در این شرایط پزشک برای درمان، از کرم های موضعی ضد التهاب و قرص های آنتی هیستامین کمک می گیرد.

عفونت باکتریایی واژن

عفونت باکتریایی واژن هنگامی رخ می­دهد که تعداد گونه خاصی از باکتری­های موجود در واژن بسیار زیاد شده و تعادل محیطی آن به هم می­خورد. طبق اطلاعات مرکز پیشگیری و کنترل بیماری­ها (CDC)، عفونت باکتریال واژن شایع­ترین عفونت واژن در بانوان 15 تا 44 ساله است.

یکی از علائم عفونت باکتریایی واژن، سوزش واژن است که ممکن است در زمان دفع ادرار نیز احساس شود.

عفونت باکتریایی واژن همواره با علائم خاصی همراه نیست. اما در صورت وجود، علائم زیر را می­توان مشاهده کرد.

ترشح سفید یا خاکستری رنگ واژن

درد

خارش

بوی نامطبوع واژن، به ویژه پس از رابطه جنسی

ابتلا به عفونت باکتریایی واژن می­تواند خطر ابتلا به بیماری­های مقاربتی (STD) را افزایش دهد، بنابراین اگر فردی نشانه­های عفونت باکتریایی واژن را در خود مشاهده کرد، باید توسط پزشک معاینه و درمان شود. درمان این بیماری معمولاً با مصرف یک دوره آنتی بیوتیک همراه است.

عفونت قارچی واژن

عفونت قارچی واژن می­تواند منجر به احساس سوزش در فرد شود. نام پزشکی آن کاندیدیازیس است و با نام برفک واژن نیز شناخته می­شود.

علائم این عفونت عبارتند از:

خارش واژن

زخم واژن

درد حین رابطه جنسی

احساس ناراحتی حین رابطه جنسی

ترشحات واژن

بسیاری از زنان به عفونت قارچی واژن مبتلا می­شوند، اما برخی از آنان در شرایط زیر بیشتر در معرض ابتلا به آن هستند:

زنانی که باردار هستند

زنانی که روش پیشگیری از بارداری هورمونی را استفاده می­کنند

بانوانی که به دیابت مبتلا هستند

بانوانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند

افرادی که اخیراً آنتی بیوتیک مصرف کرده ­اند و یا هنوز هم مصرف می­کنند

درمان این بیماری معمولاً داروی ضد قارچ واژن است که می­توان آن را مستقیماً به صورت کرم یا کپسول­های خوراکی استفاده کرد.

چگونه بفهمم که دلیل سوزش واژن من، چه نوع عفونتی است؟

برای فهمیدن این موضوع که علت سوزش واژن کدام نوع عفونت است، ابتدا باید دلایل معمول آن مثل ساییدگی ناحیه تناسلی با لباس های زیر تنگ یا به علت پیاده روی طولانی مدت و عرق سوز شدن و اینکه آیا احساس سوزش واژن در قسمت های بیرونی است یا داخلی بررسی و رد کرد و اگر شخص سابقه مشکلات زمینه ای عفونت ادراری را نداشته باشد باید به بررسی احتمال وجود عفونت قارچی، باکتریایی یا تریکومونیازیس بپردازد.

حالا این سوال پیش می آید چگونه هرچه سریعتر بفهمیم که این عفونت ها را داریم یا نه؟

در پاسخ به این سوال باید بگوییم که هر کدام از این عفونت ها علائم خاص خود را دارند و بعضا نیز علائم مشترکی را باهم دارند و صرفا با داشتن یک علامت نمی توان تصمیم گرفت که کدام عفونت را دارید. اما یکی از علائم اصلی که به تشخبص این عفونت ها کمک می کند بررسی ترشحات واژن و علائم مختص به آن ها است.

عفونت مجاری ادراری در زنان

بخش ­های مختلف دستگاه ادراری ممکن است دچار عفونت شوند از جمله مثانه، مجاری ادرار، و کلیه ­ها.

زنانی که به عفونت دستگاه ادراری (UTI) مبتلا می­شوند در واژن خود احساس سوزش خواهند داشت. دیگر علائم عفونت دستگاه ادراری عبارتند از:

احساس تکرر ادرار 

احساس درد در زمان دفع ادرار

ادرار بدبو یا تیره

ادرار خونی

درد معده

احساس خستگی یا بی­حالی

پزشکان معمولاً برای درمان عفونت­های ادراری، آنتی بیوتیک تجویز می­کنند. در حالت کلی، عفونت دستگاه ادراری حدوداً 5 روز پس از استفاده از آنتی بیوتیک­ها رفع می­شود.

در صورت وقوع مجدد عفونت، ممکن است تکرار نسخه ضروری باشد.

چه چیزی سبب خارش واژن می­شود؟

خارش واژن معمولاً با احساس سوزش همراه است. در ادامه اطلاعات بیشتری درمورد شرایطی که منجر به خارش واژن می­شوند کسب می­کنید.

تریکومونیازیس

شایع ­ترین نوع بیماری مقاربتی در دنیا است. تریکومونیازیس با انتقال یک انگل در حین رابطه جنسی از فردی به فرد دیگر به وجود می­ آید.

حدود 30 درصد افراد مبتلا به ترکومونیازیس علائم آن را در خود مشاهده می­کنند. علاوه­ بر احساس سوزش واژن، نشانه­ های زیر نیز ممکن است بروز کنند:

خارش، التهاب یا جراحت

احساس ناراحتی هنگام دفع ادرار

ترشحات شفاف، سفید، زرد یا سبز رنگ واژن همراه با بوی نامطبوع

تریکومونیازیس معمولاً با قرص­های مترونیدازول و تینیدازول درمان می­شود.

سوزاک

سوزاک عفونتی است که با حمله باکتری نایسریا گونوره­ آ به نواحی غشائی مانند دهانه رحم، رحم، و لوله­ های فالوپ به وجود می­ آید. این عفونت معمولاً از طریق رابطه جنسی با فرد مبتلا به آن انتقال می­یابد.

این بیماری مقاربتی به ویژه در افراد 15 تا 24 ساله شایع است. زنان معمولاً علاوه بر این علائم، در هنگام دفع ادرار نیز احساس سوزش دارند:

احساس درد هنگام دفع ادرار

ترشح واژینال

خونریزی واژینال در زمان­هایی غیر از مواقع قاعدگی ماهیانه

با استفاده از روش­های درمانی مناسب معمولاً می­توان سوزاک را درمان کرد. اغلب در درمان سوزاک روش­های چندگانه درمانی موردنیاز خواهد بود که معمولاً مصرف دو نوع دارو به صورت همزمان است.

کلامیدیا

باکتری کلامیدیا تراکوموتیس عامل ایجاد کلامیدیا است و معمولاً از طریق رابطه جنسی با فرد مبتلا به آن انتقال می ­یابد.

باکتری کلامیدیا

پژوهش­ها نشان می­دهند که حداقل 70 درصد افراد مبتلا به کلامیدیا هیچ نشانه­ ای در خود مشاهده نمی­کنند، به همین دلیل است که این بیماری گاهی­ اوقات با نام عفونت “خاموش” شناخته می­شود.

هنگامی که این نشانه­ ها آشکار می­شوند، علاوه بر سوزش واژن ممکن است علائم زیر را در بر بگیرند:

افزایش میزان ترشحات واژن

احساس درد در هنگام دفع ادرار و حین رابطه جنسی

خونریزی حین رابطه جنسی

خونریزی بین دو پریود

کلامیدیا با استفاده از آنتی بیوتیک درمان می­شود. داروهایی که معمولاً تجویز می­شوند آزیترومایسین و داکسی سایکلین هستند.

زگیل تناسلی

زگیل تناسلی از طریق تماس پوستی با پوست فردی که به ویروس آن مبتلاست، انتقال می­ یابد. تخمین داده می­شود که در دنیا از هر 6 نفر در سنین 14 الی 49 سال، 1 نفر این بیماری را دارد و زنان بیشتر از مردان در معرض این بیماری هستند.

ابتلا به این بیماری مادام ­العمر خواهد بود. با این حال ممکن است تا زمانی که ویروس فعال نشده است، نشانه یا علامتی از بیماری مشاهده نشود.

اگر ویروس فعال شود، ممکن است احساس سوزش در واژن ایجاد شود که این خود می­تواند نشانه زگیل تناسلی باشد. دیگر علائم عبارتند از :

احساس سوزش یا خارش

علائم مشابه آنفولانزا

ورم غدد

احساس درد در ناحیه تناسلی، به ویژه در هنگام ادرار

تغییر ترشحات واژن

مشاهده جراحت­های دردناک، تاول یا زخم پس از گذشت چند روز

علائم زگیل تناسلی را با استفاده از داروهای ضدویروس می­توان رفع کرد اما هرگز نمی­توان آن را کاملاً درمان کرد.

یائسگی

سوزش واژن ممکن است در نتیجه تغییرات یائسگی نیز رخ دهد.

تغییر میزان هورمون­های بدن زنان پیش از شروع یائسگی می­تواند بر واژن تأثیر بگذارد. سوزش واژن، به ویژه حین رابطه جنسی، یکی از نتایج محتمل این تغییرات است.

دیگر نشانه ­های شایع تغییرات یائسگی عبارتند از:

گرگرفتگی

تعریق شبانه

بی­خوابی

کاهش میل جنسی

خشکی واژن

سردرد

تغییرات خلقی

تمامی زنانی که وارد دوران یائسگی می­شوند، نمی­توانند این علائم را درمان کنند اما چندین راهکار وجود دارند که پزشک می­تواند به آنها پیشنهاد دهد؛ برای مثال هورمون درمانی.

آلرژی­های ناحیه تناسلی

سیستم ایمنی برخی زنان می­تواند نسبت به برخی مواد بسیار حساس شود.

این مواد که در صورت تماس با واژن می­توانند منجر به حساسیت­ پوستی شوند عبارتند از:

مایع منی

اسپرم کش­ ها، مایع موجود در کاندوم است که اسپرم­ها را از بین برده و از بارور شدن پیشگیری می­ کند

لاتکس، ماده­ ی که اکثر کاندوم ­ها از آن ساخته می­شوند

ژل روان کننده و دیگر روان­ کننده ­های مشابه

داروهای موضعی یا خوراکی

پلاستیک، مانند پلاستیک موجود در دیافراگم­ های پیشگیری از بارداری

برخی از اسپری­های بهداشتی بانوان

صابون­ های معطر

برخی از مواد موجود در ادرار

مواد معطر حمام

دوش واژن

اشیائی که سطحشان از فلز نیکل ساخته شده است، برای مثال زیپ لباس

درمان این علائم معمولاً از طریق پرهیز از تماس با ماده محرک حساسیت است. تست آلرژی به ماده مشکوک تحت نظر پزشک می­تواند راهکار خوبی برای شناسایی ماده حساسیت ­زایی باشد که عامل سوزش واژن است.

درمان­های خانگی

بسیاری از عوامل سوزش واژن نیازمند درمان پزشکی هستند و هر فردی که در این مورد مشکوک است باید به پزشک مراجعه کند.

با این حال قرار دادن کمپرس یخ روی ناحیه آسیب دیده می­تواند حساسیت را کاهش دهد. همچنین استفاده از ژل پترولیوم روی پوست می­تواند از آن محافظت کند. کمپرس یخ و ژل پترولیوم را می­توان به صورت آنلاین خریداری کرد.

پوشیدن لباس زیر کتانی و پرهیز از پوشیدن لباس­های تنگ می­تواند در کاهش سوزش ناحیه واژینال مؤثر باشد. همچنین لازم است از مصرف محصولاتی مانند صابون­های معطر، دستمال توالت­های معطر و محصولات خوشبوکننده ­ای که حاوی دئودرانت یا روکش پلاستیکی هستند و ممکن است ناحیه موردنظر را تحریک کنند اجتناب کنید.

مشکلات احتمالی سوزش واژن

برخی عوامل سوزش واژن مانند واژن باکتریال یا بیماری­های مقاربتی اگر به درستی درمان نشوند ممکن است عواقب خطرناکی داشته باشند.

بیماری­های مقاربتی در زنان باردار بسیار خطرناک هستند چرا که ممکن است روی جنین نیز تأثیر بگذارند. برخی از این بیماری ها در هنگام تولد نوزاد به آن منتقل می­شوند. کلامیدیا، زگیل تناسلی و تریکومونیازیس همگی از عوامل زایمان زودرس به شمار می­آیند.

عفونت باکتریایی واژن، سوزاک و ترکومونیازیس همگی باعث می­شوند فرد در صورت تماس با کسی که به ویروس ایدز آلوده است، بیشتر در معرض ابتلا به بیماری ایدز باشد.

چه زمانی باید به دکتر مراجعه کرد

بسیاری از عوامل سوزش واژن با گذر زمان رفع می­شوند. اگر رفع نشوند، خطرناک­تر می­شوند و فرد بهتر است به پزشک مراجعه کند.

در بسیاری از موارد، پزشک پس از تشخیص بیماری که عامل سوزش واژن است نسخه تجویز می­کند.

هر فردی که شریک جنسی ­اش اخیراً به دلیل بیماری­های مقاربتی تحت درمان قرار گرفته است باید به پزشک مراجعه کند.

برخی از موارد سوزش واژن به صورت خود به خودی رفع می­شوند. دیگر موارد پس از درمان عامل سوزش رفع می­شوند.

با این حال، برخی موارد بسته به عامل سوزش، تأثیرات درازمدتی روی فرد خواهند داشت. این مشکلات درازمدت در صورتی پیشرفت می­کنند که عامل اصلی آنها به درستی درمان نشود.

برای هر یک از عوامل سوزش واژن، درمانی وجود دارد که می­تواند این علائم را رفع کند یا به فرد در کنترل آنها کمک کند.

منبع: hakimbashii